Bilim Akademisi Kurucu Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, 17 Ağustos 1999 zelzelesinin yıl dönümünde muhtemel Marmara sarsıntısını kıymetlendirdi. 17 Ağustos sarsıntısının akabinde yapılan araştırmaya dikkat çeken ve vaktin daraldığını hatırlatan Prof. Dr. Naci Görür, en az 7 üzerinde bir sarsıntının olacağını ve afet idaresinin İstanbul’daki takım ile mümkün olamayacağını söyledi. Görür, ivedilikle sarsıntıya karşı hazırlıklı olunması konusunda ikazlarda bulundu.

“MARMARA’DA 7 ÜZERİ ZELZELE OLMA MÜMKÜNLÜĞÜ YÜZDE 64”

Prof. Dr. Naci Görür,  ABD’li jeofizikçi Tom Parsons’un 2004 yılında, zelzelenin zamanlaması ile ilgili yaptığı çalışmayı hatırlatarak, “Şimdi 99 sarsıntılarında yani ben Marmara Denizi’nde bütün araştırmaları yapan grubun Türk tarafının lideri olarak misyon yaptım. Orada denizde bütün araştırmaları biz yaptık. Bu araştırmalar da bu türlü devlet dayanağıyla olmadı. Biz bilim dünyasının takviyesiyle Avrupa Birliği fonlarıyla bu projeleri yaptık. Teknik üniversitede bir avuç insan olarak bunu yaptık. Münasebetiyle 99 sarsıntılarından sonra işte alarmı verdik. Marmaray’a gelebilecek tehlikeyi anlattık, nasıl olacağını nelerin beklenebileceği, yazıldı, çizildi, konuşuldu. Alarm da verdik, mahallî idareleri, halkı, merkez idaresini de uyardık.  Ancak bu yapılanlar ne kadar, kâfi mi? İstanbul sarsıntıya hazırlandı mı dersen, hayır. Bizim yaptığımız, bugüne kadar yaptığımız, yapılmayanların yanında çok az. Artık Parsons diye bir Amerikalı bilim insanı, bizden Türkler de var, bir küme yaptığı çalışmada 99 sarsıntılarından sonra her an olmak kaydıyla Marmara’da 7 ve üzerinde bir zelzelenin olma mümkünlüğünün yüzde 64 olduğunu buldular, yazdılar. Bütün dünyada büyük ölçüde bunu kabul etti. 2004 yılında da yayınladılar bunu önemli bir halde. Hasebiyle yani 30 yıl dediğin vakit işte sonu 2029 gelir. Bu biçimde biz de yani 24 seneyi nihayet geçirdik. Zelzelenin yani olma döneminin sonlarına yanlışsız geliyoruz. Her yıl da Anadolu, Batı’ya gerçek yılda 2 buçuk  santim ilerliyor her sene. 24 yılda da en az 50 cm daha gerilim birikti demektir. Bir de bu olan zelzeleler o denli yahut bu türlü aşikâr oranda gerilim yükleyebilir, yüklemiştir. O halde yani biz sona yaklaşıyoruz demektir” biçiminde konuştu.

“İSTANBUL’DA KAOS KELAM KONUSU OLABİLİR”

Prof. Dr. Naci Görür, zelzelenin akabinde İstanbul’a dışarıdan dayanak gelmesi gerektiğini söz ederek, “Olası bir zelzelede İstanbul kendi kendine yetemez zira hastanelerin ne kadar çalışacağı, itfaiyenin ne kadar çalışacağı meçhul. Bir de bu gecekondu mantığıyla gelişmiş, plansız bir kent. Hasebiyle yani sarsıntıda olabilecek yıkım nedeniyle burada ulaşım da olmayabilir. Yahut çok zahmetli olabilir. İstanbul’da büyük bir kaos kelam konusu olabilir. İnsanların muhakkak bir kısmı göçük altında kalabilir. Onlara ulaşılamayabilir cankurtaranlar çalışamayabilir. İstanbul’da bir kar yağışı, bir yağmur olduğu vakit bile biz İstanbul’un ne kadar kaosa sürüklendiğini görüyoruz. O denli bir sarsıntıda, bu türlü dar yollarda üç beş binanın bile yıkılması sonucu nasıl bir kent içinde ulaşım sağlarsınız Allah bilir. Münasebetiyle yani çok büyük bir ihtimalle motamot Güneydoğu örneğine bakarsan Güneydoğu’da nasıl hayat durduysa, İstanbul oradan daha makus bir durumda. Zira hem bina yoğunluğu hem nüfus yoğunluğu daha fazla, hem de gecekondu mantığıyla gelişmiş. Gelişme diyoruz; bence gelişmiş değil, kaosa sürüklenmiş.  Artık o denli bir sarsıntının olması anında İstanbul kendi kendini besleyemez. Kendi kendine yardım edemez. Özetle kendi göbeğini kendi kesemez. Kesinlikle dışarıdan Marmara Bölgesi’nin dışından dayanak ve yardım gelmeli. Şayet İstanbul zelzelede yardım umut ediyorsa bunu, bu zelzeleye uzak büyük kentlerde yaparak yahut onlarla muahede yaparak, planlayarak bu işi yapması lazım. Takviye ve kurtarıcı takımın dışarıdan gelmesi lazım. Ya da memleketler arası grubun yardımın gelmesi lazım. Hakikat dürüst havaalanı bile yok. Tahminen birinci sarsıntıda şu andaki yapılan İstanbul Havaalanı devre dışı kalacaktır. Niçin? Zira yeri nedeniyle. Nasıl Hatay’da havaalanı kalmadı? Burada da tıpkı şey olacaktır. Atatürk Havaalanı’nı da yıktığımıza nazaran aşikâr ölçüde biz elimizden gelen yanlışlıkları maalesef biraz yapmış durumdayız” diye konuştu.

“1967 ADAPAZARI SARSINTISINDAN SONRA O BÖLGEDE ZELZELE OLACAĞI SÖYLENMİŞTİ”

Prof. Dr. Naci Görür, 1967’de gerçekleşen Adapazarı sarsıntısı sonrasında yayımlanmış ulusal ve memleketler arası makalelerde ‘İzmit’e, Gölcük’e dikkat’ denildiğini, bilhassa 1979’da bu hususun gündeme geldiğini lakin sonrasında hiçbir tedbir alınmadığını belirterek şöyle devam etti:

 “Seçimler geliyor, mahallî seçimler. Ben yeniden bir kampanya yapacağım. Mahallî seçimlerde bu sarsıntıya hazırlığı gündeme getirelim diye. Ben eminim ki yeniden eminim ki tekrar olmayacak bir şey. Keşke olsa. Bu zelzele bakanlığı yahut afet bakanlığı çalıştırılırsa ve bu bakanlık devlet projesi halinde bu bakanlıkta işler yürütülürse yani siyasi gösterilerden uzak. Gelen iktidara nazaran işi yapıp yapmayacak üzere değil, hangi iktidar gelirse gelsin o projeleri yürütecek bir mantıkla yapılsa, biz 20 senede bu ülkeyi çok rahatlıkla sarsıntıya hazırlarız. 1999 zelzeleleri de aslında geleceği belirli olan sarsıntıydı. 1997,  hatta 1967 Adapazarı zelzelesinden sonra o bölgede sarsıntı olabileceği söylenmişti, uyarılmıştı. Buna karşın bir şey yapılmadı. Ve sonuç 20 bin insanımız vefat etti, canımız yandı. O vakitten bu vakte istedik ki milletimizde bir zelzele kültürü gelişsin. Artık sarsıntı konusunda millet odunsuz bu işi uygulasın. Kendini yönetenlerden zelzele dirençli kentleri dilek etsinler. Yoksa geleceğimiz yok. O yüzden bana ‘Hocam bizim burada sarsıntı olacak mı?’ diye sormasınlar. Sen ölmezsen öteki yerde oburu ölecek, millet olarak meselelerimize sahip çıkalım.”